Prace poszukiwawcze geologiczne na złożu Horní Město

Hornoměstský rejon rudy znajduje się w południowej części pasma Vrben. Wpływ na to mają fałdy waryscyjskie i metamorfizm regionalny, dlatego jego struktura jest bardzo złożona. W okolicach Horní Město cykl Vrben dzieli się na część wschodnią i zachodnią sklepieniem gnejsowym Bedřichova. Część wschodnia rozciąga się od Nowej Wsi przez Horní Město i Rudę dalej na południowy zachód. W Horním Město ma szerokość około 3 km i jest zbudowana sekwencyjnie od podłoża do podłoża skalnego ze zlepieńcami podstawnymi, fyllitami grafitowymi i wkładkami kwarcytowymi, epizonalnie metamorfizowanym zbiorowiskiem wylewnym łupków serycytowo-chlorytowych oraz wylewów lub intruzji erupcji kwasowych — keratofiry. Warstwy anielskie wnikają dalej w nadkład. Mineralizacja metali nieżelaznych magazynowana jest w złożu keratofirowym, które rozciąga się pod gminą Horní Město, oraz w leżących nad nim łupkach serycznych. Głęboko i w kierunku południowo-zachodnim ciało to rozpada się na słabsze pozycje, na przemian z częściami tufów keratofirowych. Łupki serycytowe i serycytowo-chlorytowe tworzą pasma, które krzyżują się kierunkowo i zagłębiają się w siebie, a następnie zapadają w stronę SE pod kątem 30-70°. Cała formacja środkowodewońskiego górnego miasta objęta jest serycytacją w rejonie złoża. Pasma łupków serycytowych powstały prawdopodobnie w wyniku metamorfizmu stanowisk tuffitycznych. Łupki serycytowe w kontakcie z keratofirami mogą powstawać w wyniku metamorfizmu kontaktowego.

Z reguły fragmenty w pobliżu styku łupków serycytowych z keratofirami są zmineralizowane. Na styku tych typów skał powstają kierunkowe pasma dyslokacji. Wypełnienie jest różne (kwarc żyłkowy, skaleń i węglany, glina tektoniczna lub mylonit). Podczas kartowania tektonicznego wyrobisk górniczych wykryto kilka poprzecznych i poprzecznie ukośnych przemieszczeń w kierunku ESE – WSW o dużym nachyleniu w kierunku NNW. Dyslokacje wypełnione są gliną tektoniczną i mylonitem. Miejscami widoczny jest ruch skały, a pęknięcie złoża nastąpiło dopiero w przypadku uskoku w tunelu Josef w pobliżu rowu 2109 a. Na złożu występują stosunkowo częste, choć nieznaczne, pęknięcia.

Miejsca przecięcia kilku systemów uskoków są szczególnie istotne dla górnictwa. W nich nastąpiło większe osiadanie nadkładu i podczas prac wykopaliskowych konieczne było pozostawienie utraconych filarów.

W latach 1954 – 1964 w tym miejscu odbywały się systematyczne badania geologiczne. W wyniku głębokich wierceń odkryto złoża rudy na długości 1400 m, do głębokości 300 m pod powierzchnią, złoże zostało otwarte w wyniku kolejnych operacji górniczych na szybie Jaromír w 1956, południowo-zachodnia część została rozerwana sztolnia Josef w 1957 i Nowy szyb do poziomu 3 piętra w 1960. Złoże podzielono na 4 poziomy z częściami poziomymi, tj. 1., 2., 3. piętro oraz poziom tunelowy tunelu Josef. Rudné doly, n.p., Jeseník przejął złoże od Służby Geologicznej, n.p., Brno protokołem przekazania z dnia 1 kwietnia. 1965. Na powierzchni wybudowano szereg budynków niezbędnych do realizacji planów górniczych. W kopalni trwały prace przygotowawcze.

Badanie geologiczne zostało szczegółowo ocenione w obliczeniach rezerw sporządzonych na dzień 01.08.1963 i w ramach tych obliczeń oszacowano następujące rezerwy:

Bilans: 1 855 0001 t rud w kategoriach B+Ci+Cj

Pozabilans: 2 736 0001 t rud w kategoriach Cj+Ca

Właściwości metalurgiczne rud wahają się od dziesiątych procent Zn i Pb do wyjątkowej zawartości około 12% Zn i 5% Pb. Zawartość Ag waha się znacznie od 1 – 80 g/t Ag.

Średnia szerokość strefy złóż wynosi 95 m. W strefie znajduje się 6-9 stanowisk rudy, rozciągniętych wokół poziomu niczym cygaro. Złoża tworzą ciągłe pozycje rudy, ale nie są w całości zrównoważone. Osady zwykle utrzymują się na większym dystansie, ale siarczki ołowiu i cynku stopniowo zanikają, aż do całkowitej dominacji pirytu.

Poszczególne lokalizacje rud można podzielić na dwa typy:

1. typ: Osady zalegają w obrębie kompleksu łupków serycytowych i na styku mniejszych pasm keratofiru. Są one zazwyczaj ostro odgraniczone w stosunku do podłoża i nadkładu. Ruda składa się z drobnych pasm sfalerytu, galeny i pirytu, osadzonych zgodnie z powierzchnią łupków serycytowych.

2. typ: Osady odkładają się w keratofirach, zaczerwienienie ma charakter żyły składającej się z gęstej sieci drobnych żyłek. Miejscami ruda skupia się w nieregularnych skupiskach lub gniazdach.

Moc łożyska waha się w dużych granicach. Osady pierwszego typu mają miąższość 1-6 m, osady drugiego typu lokalnie osiągają miąższość do 15 m, średnio 4 m. Miąższość obu typów zmienia się przy stopniowych przejściach. Nachylenie łożysk typu 1 wynosi od 40 do 60° (wgłębienie Jaromír). Łożyska drugiego typu są umieszczone stromo pod kątem 70 – 85°. Nieregularne ciała w kształcie cygara mają czasami nawet fałdowane kontury.

Głównymi minerałami kruszcowymi były piryt, sfaleryt i galena. Chalkopiryt i arsenopiryt to drobne minerały siarczkowe, akcesoria obejmują tetraedryt, proustyt, czysty Ag, molibdenit, pirotyt, rutyl, ilmenit, leukoksen, magnetyt i hematyt. Spośród minerałów z odpadów poflotacyjnych przeważają kwarc, muskowit, albit, kalcyt, a fluoryt jest rzadki. Krystalizacja składników rud i odpadów poflotacyjnych prawdopodobnie następowała w dłuższym okresie czasu. Najwyraźniej część roztworów rudy miała charakter cieczy koloidalnych lub środowisko odpowiadało mieszaniu się hydrotermów z wodą morską.

Źródło: http:// www.zdarbuh.cz/reviry/rd-jesenik/geologicko-pruzkumne-prace-na-lozisku-horni-mesto/